Kalemtıraş Ekibi
Afrika kıtasının en küçük ülkesidir Gambiya. Yaklaşık olarak Ağrı şehrinin yüzölçümü kadar bir genişliği vardır. Şu an denize olan sahili hariç tüm sınırları Senegalledir. Senegalden bağımsız bir tarihi yoktur. Bir ülkenin varlığını gerektirecek tarihi ve içtimai bir olayı yoktur. Tamamen Vahşi Batının sömürge anlayışının ürünüdür. Tarihi belgeler 12. yy’dan beri Müslümanların burada olduğunu gösteriyor. 14.yy’a kadar Gane Devleti ve Mali İmparatorluğunun mücadele bölgesinde yer almıştır.
1455’de Portekizliler, Gambiya Nehrini kullanarak Afrikaya çıktıklarında artık burada bir ticaret merkezi yani sömürge merkezi kurmak istediler. Bölgesel kabilelerle anlaşarak burayı altın ve köle ticaret merkezi haline getirdiler. Portekizler zayıflarken bölgede İngiliz ve Fransız mücadelesi başladı. Afrika köle ticareti için en stratejik noktalardan birisi haline gelmişti Gambiya. Mali İmparatorluğu da dağılınca çeşitli küçük bölgesel kabileler ülkeyi paylaşmaya başladı. 1618’e gelindiğinde artık İngilizler sahaya aktif şekilde girdiler. Kısa sürede Gambiya Nehrinde ticaret hakkını ellerine aldılar. Zaten Gambiya nehir boyunca uzanan bir ülke halindedir. 1670’de ise Fransızlar da bölgeye giriş yaptılar. İngiliz ve Fransız mücadelesi çeşitli çatışmalarla devam etti. Versailles Antlaşması ile bölge İngilizlere bırakıldı. 30 küsür yıl sonra 1800lerin başında köle ticareti yasaklanınca İngilizler mecburi olarak bir miktar geri çekildiler. Kombo Krallığı bölgeye hakimiyet kuruyordu. Bölgesel kabileler İngiliz himayesi ile farklı tarihlerde şuanki Gambiya sınırlarına hakimiyet kurdular. Çeşitli dönemler farklı Afrika ülkelerinin sömürüsünde kalsa da 1889’da Fransa ile yapılan bir anlaşma ile İngiliz Himayesinde bugünkü sınırları oluşmuştur.
19. yy sonlarına doğru bağımsız bir ülke statüsünü yeni yeni kazanmıştır. Tabii ki tam bir bağımsızlık olmadı bu. İç savaşlar, çekişmeler, İngiliz oyunları 1967’ye kadar durmaksızın devam etti. 1982’de Senegalle kurulacak konfederasyona kadar bağımsızlık yılları Güney Afrika’nın en başarılı ülkesi olmuştur. Her şeye rağmen 1990’da konfederasyon dağıldı. 2015 yılında Gambiya İslam Cumhuriyeti olduklarını ilan etmişlerdir. Ülkenin yüzde 90’ının Müslüman olduğu bilinmektedir. Resmi dilleri ise İngilizcedir. 2017’de ise ülkenin isminden İslam ibaresini kaldırmışlardır. Türkiye Gambiya’ya 2011 yılında büyükelçilik açmıştır. 2020 yılında ise Gambiya Cumhurbaşkanı Türkiye’ye gelmiştir. 2022 verilerine göre 190 ülke arasında 174. ekonomiye sahiptir.
Ayrıca meşhur Kunta Kinte de Gambiyalıdır.
0 yorum