Kalemtıraş Ekibi
12 Eylül 1921’de Antalya’da doğdu. Düşünür ve mimar.
Bâb-ı Âli’de yüksek derecede bir memur olan dedesi Ali Efendi, aynı zamanda Mehmed Türâbî Efendi’nin (ö. 1812) İstanbul Kasımpaşa’da kurmuş olduğu Kadiri Türabi Baba Tekkesi’nin son şeyhidir. İlk öğrenimini Ankara Keçiören’de ve Bursa Muradiye’de, liseyi İstanbul Galatasaray Lisesi’nde, yüksek öğrenimini İstanbul Devlet Güzel Sanatlar Akademisi (bugünkü Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi) Mimarlık Bölümünde tamamladı. Çocukluk ve gençlik yıllarında babası vasıtasıyla Türkiye’nin önemli bilim ve düşünce adamlarının sohbetlerine katıldı. Sanata dair birçok alanla ilgilenen Cansever, 26 Ekim 1936 tarihinde henüz on altı yaşında iken İstanbul’da bir resim sergisi açtı. Neyzen Halil Dikmen’den arkadaşı neyzen Niyazi Sayın ile birlikte ney dersleri aldı. Akademiden mezun olduktan sonra(1946) bir süre hocası Sedat Hakkı Eldem’in asistanlığını yaptı. 1949’da doktora tezini tamamladı.
Mimari projelerinin ve altında yatan düşüncelerin toplu hâlde yer aldığı ilk eseri Thoughts and Architecture adlı kitabıdır(1981). Bu eserin Türkçe versiyonu olarak nitelendirilebilecek yayın Mimar dergisinin “Turgut Cansever Özel Sayısı”dır.(1983)
1990’lı yıllardan başlayarak toplu hâlde yayımlanan eserleri şunlardır:
1- Şehir ve Mimari Üzerine Düşünceler (1992)
2-Ev ve Şehir Üzerine Düşünceler (1994)
3-Kubbeyi Yere Koymamak: Konuşmalar (hazırlayan: Mustafa Armağan, 1997, 2002, 2007)
4-İslam’da Şehir ve Mimari: Makale ve Bildiriler (1997, 2006)
5-İstanbul’u Anlamak: Makale ve Bildiriler (1998, 2008)
6-Mimar Sinan (2005, 2010)
7-Osmanlı Şehri: Şiirden Şehire. (2010, vefatından sonra derlenmiştir)
Bilindiği kadarıyla Cansever’in seksen yedi mimari projesi vardır. Uluslararası Ağa Han Mimarlık ödülünü üç defa alan tek mimar olmuştur. Mesleki pratiği, düşünsel ve felsefi yaklaşımı ile 1990’da II. Ulusal Mimarlık Ödülleri kapsamında Büyük Ödül (Sinan Ödülü) ona verilmiştir. Düşünce yapısı ve latif mimarlığı ile daha birçok ödüller almıştır.
Turgut Cansever, 22 Şubat 2009’da İstanbul’da vefat etti. Son Osmanlı mimarına Allah’tan rahmet diliyoruz.
*Bu yazı hazılanırken TDV İslam Ansiklopedisinden istifade edilmiştir: https://islamansiklopedisi.org.tr/cansever-turgut
0 yorum